«چاه غرس» یکی از اماکن تاریخی شهر مدینه است که در جنوب شرقی این شهر قرار دارد و در ایام حج روزانه تعداد زیادی از زائران و حجاج از آن دیدن می‌کنند و برای تبرک مقداری از آب آن را با خود می‌برند.

در مورد این چاه روایات و نقل قول‌های متفاوتی وجود دارد، اما موثق‌ترین و مشهورترین آن این است که این چاه را به نام چاه پیامبر گرامی اسلام(ص) می‌شناسند که حضرت آب آن را بهترین و تمیزترین آب مدینه نامیده بود.

در برخی کتب هر چند که به حفرکننده این چاه اشاره‌ای نشده است، اما این این طور ذکر شده که «چاه غرس، از کلمه غَرس، به معنای قلمه یا نهال گرفته شده است. از آن جا که این چاه به دست مالک بن نحاس، جدّ سعد بن خیثمه انصاری، حفر شد و پس از آن غلام مالک، ملقب به غرس، متولی آن گردید به چاه غرس شهرت یافت».

این چاه در عصر رسول خدا(ص) در ملکیت سعد بن خیثمه، از اصحاب پیامبر بود. پیامبر(ص) آب این چاه را تمیزترین آب‌ها و غرس را چشمه‌ای از چشمه‌های بهشت می‌دانست. گاه این گزارش را این‌گونه هم آورده‌اند که پیامبر(ص) خواب چاهی بهشتی را می‌بیند و فردای آن، نزد چاه غرس رفته، از آب آن نوشیده و وضو گرفته‌اند. برخی این گزارش را با تکیه بر این که خواب پیامبران(ع) حقیقت دارد، به عنوان یکی از نیکویی‌ها و محاسن مدینه شمرده‌اند.

گفته شده رباح، غلام پیامبر(ص)، آب مورد نیاز خانواده حضرت را روزی از چاه غرس و روز دیگر از چاه سقیا تهیه و تأمین می‌کرد. در گزارشی از انس بن مالک آمده که خود شاهد بوده که حضرت، سوار بر مرکبی، صبح زود می‌آمد و دلوی از آب چاه غرس برمی‌گرفت و از آن وضو گرفته، باقی را در درون چاه می‌ریخت. گاه افزوده‌اند که چون حضرت باقی آب را در چاه ریخت، بعد از آن چاه خشک شد. گزارش دیگر حاکی است که پیامبر(ص) از عسلی که به او هدیه داده بودند، به منظور برکت دادن به چاه غرس، درون آن ریخت.

گزارش‌های مختلفی با مضمون مشترک، طرح کرده‌اند که پیامبر به امام علی(ع) وصیت کرد که پس از مرگ، با آب چاه غرس غسلشان دهند. این روایت را پاره‌ای منابع، به نقل از خود حضرت علی(ع)، نقل کرده‌اند. در شکلی عام‌تر، بدون تصریح به نام غسل دهنده، از سفارش پیامبر(ص)، مبنی بر غسل جسدشان با هفت مشک از آب چاه غرس، یاد شده است.

این چاه و زمین‌های اطراف آن را خواجه حسین بن شهاب احمد مکی شافعی قاوانی، معروف به ابن قاوان، از مجاوران مدینه منوره، خرید و در سال 882 ق ضمن درختکاری پیرامون چاه، آن را بازسازی و برایش پلکانی ساخت تا برگرفتن آب از چاه آسان شود. او همچنین مسجدی کنار چاه ساخت.